Aparat ultrasonograficzny, zwany również USG, to urządzenie umożliwiające wykonanie badań w sposób nieinwazyjny. Diagnostyka polega na wizualizacji struktur wewnętrznych ciała za pomocą fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości. Jest to niezwykle przydatne narzędzie w wielu dziedzinach medycyny, takich jak ginekologia, kardiologia, radiologia i neurologia.
Zasada działania ultrasonografii
Podstawą działania urządzenia jest zjawisko echa akustycznego. Aparaty ultrasonograficzne emitują fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (ultradźwięki), które rozchodzą się w ciele pacjenta i odbijają się od różnych struktur tkankowych. Odbite fale są następnie detekowane przez sondę ultrasonograficzną i przetwarzane na obraz w czasie rzeczywistym.
Generowanie fal dźwiękowych odbywa się za pomocą specjalnych kryształów piezoelektrycznych, które zmieniają swoje właściwości mechaniczne pod wpływem napięcia elektrycznego. W rezultacie powstają drgania mechaniczne, które są przekształcane na fale ultradźwiękowe. Proces ten jest odwracalny – kiedy fale dźwiękowe wracają do sondy, powodują drgania kryształów piezoelektrycznych, które generują sygnał elektryczny. Ten sygnał jest następnie przetwarzany przez komputer aparatu USG, który tworzy obraz na podstawie różnic w intensywności i czasie powrotu fal dźwiękowych.
Rodzaje sond ultrasonograficznych
Sondy ultrasonograficzne różnią się między sobą pod względem kształtu, częstotliwości pracy i zastosowania. Wybór odpowiedniej sondy zależy od badanej struktury oraz głębokości penetracji fal dźwiękowych. Istnieją trzy główne rodzaje ultrasonografów. Są to sondy:
- sektorowe – charakteryzują się wąskim polem widzenia i stosunkowo niską częstotliwością pracy (2–5 MHz). Są używane głównie w badaniach serca, naczyń krwionośnych i jamy brzusznej,
- liniowe – mają szerokie pole widzenia i wysoką częstotliwość pracy (5–15 MHz), co pozwala na uzyskanie szczegółowych obrazów struktur powierzchownych, takich jak tkanka podskórna, mięśnie i ścięgna,
- konweksowe – jak wyjaśnia specjalista z firmy Gemed – dystrybucja sprzętu medycznego Samsung: Łączą one cechy sond sektorowych i liniowych. Charakteryzują się też szerokim polem widzenia i umiarkowaną częstotliwość pracy (3–8 MHz). Są stosowane w badaniach jamy brzusznej, miednicy oraz w diagnostyce prenatalnej.
USG jest uważane za jedną z najbezpieczniejszych metod diagnostycznych, ponieważ nie wykorzystuje promieniowania jonizującego ani inwazyjnych technik badawczych.